Huurders, kopers, corporatie Woonplus en de gemeente Schiedam werken samen hard aan het klimaatvriendelijk maken van de wijk Groenoord met bijna 5.000 woningen, zodat de milieubelasting van de huizen afneemt en de energiekosten dalen. De wijk gaat van het gas af. Dat vergt ook investeringen. Half december staken bewoners, corporatie en gemeente de koppen weer bij elkaar, nu er iets meer duidelijk is over de mogelijkheden die er zijn.

Het is belangrijk dat kopers en huurders dat samen met de gemeente en de corporatie doen, omdat net zoals nu de energievoorziening voor huurders en kopers uit dezelfde leiding komt. Bovendien heeft een grote partij als Woonplus veel kennis en bestuurlijke kracht, bijvoorbeeld in de onderhandelingen met bedrijven en Eneco, de eigenaar van de energieleidingen in de wijk. ‘Zo kan Woonplus het vliegwiel voor de wijk Groenoord zijn’, zegt Bert Vos van de Gemeente Schiedam. Tegelijk is het voor iedereen, huurders, kopers, Woonplus, de gemeente en alle andere instanties onbekend hoe het gaat uitpakken. Eline Busser Ontwikkelingsmanager van corporatie Woonplus is blij dat kopers, huurders en instellingen samen zoeken naar de beste manier om de wijk klaar te maken voor de toekomst Eline Busser: ‘Het is voor ons allemaal een zoektocht, het is net als een bergwandeling met een groep mensen waar niemand precies de weg weet.’ 

Onderzoek met referentiewoningen
Om goed in kaart te brengen wat de veranderingen in energie betekenen, heeft de corporatie al veel onderzoek laten doen en dat geeft zicht op de beste oplossing. Hierbij is gekeken naar onder meer de investeringskosten, de energiekosten en de CO2-uitstoot. Hiervoor zijn referentiewoningen gebruikt op het Urlusplein waar totaal 4.033 woningen staan, 2.185 van Woonplus en 1.848 particulier bezit zijn. Ook is de Contrabas onderzocht, met 571 woningen waarvan 519 van Woonplus en 52 particulier en de Notenbalk met 159 woningen waarvan 36 van Woonplus en 123 particuliere woningen. 

Warmtenet beste oplossing
De beste oplossing is het om de wijk van het gas af te halen en aan te sluiten op het Hoge Temperatuur Warmtenet van de metropool Rotterdam, legt Eline Busser van Woonplus uit. Biomassa en houtpallets als verbranding, zijn, afgezien van veel vragen over de milieuvriendelijkheid, nauwelijks beschikbaar in de regio Rotterdam. Met het Warmtenet wordt industriële warmte hergebruikt, wat ruim voorradig is in de havenmetropool. 

Verder blijkt uit onderzoek dat de op een na goedkoopste oplossing de meest efficiënte oplossing is. Dat blijkt uit de vergelijking van vijf verschillende varianten waarbij wordt uitgegaan van het Urlusplein. 

1. De goedkoopste oplossing, variant A bestaat uit het handhaven van het huidige energienet en beperkte aanpassingen aan de radiatoren en elektrisch koken. Kosten ongeveer 10.000 euro, milieuwinst 13 procent minder CO2-uitstoot.
2. Variant B bestaat uit een warmteunit gekoppeld aan het Warmtenet in de wijk, elektrisch koken en  nieuwe verwarmingen met ringleidingen rondom de huizen. Dat kost circa 13.000 euro. Milieuwinst: 49 procent minder CO2-uitstoot. Hiervoor moeten de verwarmingen worden vervangen zodat ze lager verwarmd hoeven worden. Ook krijgt de buurt zonnepanelen, bijvoorbeeld aan de zijkant van de flats.  
3. Variant B+  omvat variant B, met een aantal extra’s, zoals HR++-glas, deurisolatie, CO2-ventilatie, een aanpak van warmtelekken in de gevel en isolatie van de plafonds van de berging. De kosten zijn gelijk een stuk hoger: 30.000 euro. Milieuwinst: 54 procent.
4. Variant C betreft variant B plus buitengevelisolatie, nieuw triple glas en nieuwe kozijnen en isolatie van de daken en de bergingsvloer. Kosten: ruim 60.000 euro en de milieuwinst bedraagt 58 procent. 
5. De variant ‘alles elektrisch’ bestaat uit een collectieve lucht/waterpomp, CO2-ventilatie,  buitengevelisolatie, triple glas in nieuwe kozijnen en isolatie van bergingsvloeren en daken. Kosten: bijna 80.000 euro, milieuwinst: 13 procent. 

Concreet betekent dat dat variant B de op een na de goedkoopste variant is, met de relatief hoogste milieuopbrengst, waarbij de jaarlijkse kosten nog eens het laagst zijn. En voor het elektrisch koken krijgen kopers en huurders een nieuwe pannenset van gemeentewege. In combinatie met zonnepanelen levert het een CO2-reductie op van 70 procent. 

Gekeken naar de kosten betekent dit voor de huurders aan het Urlusplein 189 euro aan energiebesparing. De huurverhoging bedraagt 13 euro per maand. Per jaar woont de huurder dus 50 euro goedkoper. Voor de kopers ligt het anders. Voor hen kosten de investeringen ongeveer 27 euro per maand, maar een lagere energierekening en Europese subsidies kunnen dit ook voor het grootste deel compenseren, waarbij Schiedam ook voor goedkope financiering kan zorgen.

Vragen over financiering
Toch zorgt dit voor nogal wat vragen. Nu kunnen de radiatoren bijvoorbeeld niet altijd voor voldoende warmte zorgen als het heel koud is. Maar door de radiatoren te vervangen door een nieuw type, zal dit probleem worden opgelost, meldt Eline Busser. Ook kopers die soms al tot aan de top gefinancierd hebben, hoeven zich geen zorgen te maken. Vervroegd afschrijven is voor hen niet aan de orde. Maar ze kunnen misschien wel vast isoleren en dan later op het Warmtenet worden aangesloten. Ook zorgt de gemeente dat VVE’s via Energie Schiedam en de servicepunten goed worden voorgelicht over de specifieke mogelijkheden voor die woningen. Er wordt in ieder geval gewerkt aan hele goedkope financiering door het Fonds Woningverbetering Schiedam. Nu wordt er voor de kopers gesproken over leningen met een looptijd van dertig jaar met 2 procent rente voor de aanpassing die naar schatting totaal 15.000 per woning kost. De gemeente onderzoekt overigens of het nog voordeliger kan en tegenover de investering staat ook een lagere energierekening.

Met de klimaatmaatregelen kijkt de gemeente ook breder naar de wijk. Zo voert planoloog in opleiding Lotte Nieuwschepen een onderzoek uit naar gezondheidsbeleving in de wijk en onderzoekt ze hoe de openbare ruimte daar aan bijdraagt. 

Bewoners vroegen wel om meegenomen te worden in de communicatie. Dat gebeurt al met bijvoorbeeld onafhankelijke gespreksleiding. En het moeilijke van ‘de bergwandeling zonder route’, is dat communicatiemensen ook lastig kunnen bepalen wanneer er genoeg is om te communiceren, vertelde Richard Hegeman van Woonplus.  ‘Maar terughoudend communiceren is ook communiceren’, zei een bewoner. Partijen spraken af met die communicatie flink verder te gaan en bijvoorbeeld het servicepunt ook uit te nodigen voor de volgende keer. Ook wordt er dan dieper ingegaan op de financiering en de technische mogelijkheden in de wijk. 

De volgende vergadering van de Participatietafel Nieuwe Energie voor Groenoord staat gepland op dinsdag 18 februari.